Armonik ve Melodik minör gamlar, temel minör gamın (doğal minör) varyasyonlarıdır ve müzikal ifadeyi zenginleştiren önemli yapılar sunar. İşte bu iki gamın açıklamaları:
Armonik Minör Gam
Armonik minör gam, doğal minör gamın yedinci derecesinin yarım ses yükseltilmesiyle diyez konulmasıyla oluşur. Bu, gamın sonlarına doğru bir "gerilim" ve "çözülme" hissi yaratır. Armonik minör gam, özellikle klasik müzikte ve Doğu müziğinde sıkça kullanılır, çünkü içinde yarım seslerden oluşan büyük bir aralık (augmented second) bulunur.
Örnek:
La doğal minör: La – Si – Do – Re – Mi – Fa – Sol – La
Armonik Minör: La – Si – Do – Re – Mi – Fa – Sol# – La
Bu gamdaki Sol# notası, dominant akorları (V7) çözmek için güçlü bir etki yaratır ve gamın kendine has egzotik bir tona sahip olmasına yol açar.
Melodik Minör Gam
Melodik Minör Gam, çıkarken ve inerken farklı yapıda olabilir. Yükselen Melodik Minör Gam, doğal minör gamın altıncı ve yedinci dereceleri yarım ses yükseltilir yani 6. Ve 7. Dereceye diyez konur. İnen Melodik Minör Gam ise genellikle doğal minör gam dizilimine geri döner.
Örnek: La doğal minör: La – Si – Do – Re – Mi – Fa – Sol – La
Yükselen Melodik Minör: La – Si – Do – Re – Mi – Fa# – Sol# – La
İnen Melodik Minör: La – Sol – Fa – Mi – Re – Do – Si – La
Melodik minör gam, özellikle caz müziğinde çok sık kullanılır, çünkü yükselen gamdaki değişiklikler melodiye daha majör bir ton ve akıcılık kazandırır.
Minör gam üzerinden düşünürsek bu yöntem
Armonik minörde 7.ses diyez alır
Melodik minörde 6. ve 7. ses diyez alır
Majör gam üzerinden düşünürsek bu yöntem
Armonik minörde 3. ve 6. dereceler bemol alır.
Melodik minörde 3. derece bemol alır.