Ton ve Gamlar İçin: Diyez ve bemoller, müzikte belirli gamların işaretlenmesinde kullanılır. Örneğin, Sol Majör gamının işareti bir tane diyez içerir (Fa#), bu da Sol Majör gamındaki Fa notalarının yarım perde yükseltilmiş olduğunu gösterir. Aynı şekilde, Fa Majör gamının işareti bir tane bemol içerir (Si♭), bu da Fa Majör gamındaki Si notalarının yarım perde alçaltıldığını/kalınlaştığını/pesleştiğini gösterir.
Özetlemek gerekirse Porte Üzerinde Yazılan Diyez ve Bemol İşaretleri parçanın tonunu belli eder.
Daha iyi anlamız açısından bir örnek yazacağım.
Yukarıdaki şablonda porte üzerine yazılı 3 adet diyez görüyoruz. Bu diyezlerin anlamı F#, C# ve G#’dir. Porte çizgilerinin hangi notaya denk geldiğini iyi çalışın.
Bu üç diyezden bu parçanın La Majör tonunda olduğunu anlarız.
Şimdi porte üzerine bu diyezleri yukarıda da anlattığım gibi belli bir sırada yazıyoruz
Diyez Sıralaması: Fa – Do – Sol – Re – La – Mi – Si
Şimdi porte üzerine yukarıda da anlattığım üzere bemol sıralamasını yazıyorum
Bemol Sıralaması: Si - Mi - La - Re - Sol – Do – Fa
Dikkatli incelerseniz bemol sıralaması diyez sıralamasının tam tersi.
Şimdi porte üzerine bakıp parçanın tonunu nasıl kolay yoldan anlıyoruz onu anlatacağım.
Diyez sıralamasını ele alalım.
Burada ezberlemeniz gereken iki farklı ton var. Bunların yukarıdaki sıralama üzerinde bir formülü yok.
Fa majör gamının arızası bSi notasıdırC majör gamının arızası yoktur.
Diyelim ki Re majör gamının arızaları nedir sorusunun karşılığında şu formülü kullanabilirsiniz.
Fa – Do – Sol – Re – La – Mi – Si (Diyez Sıralaması)
Sıralamanın en başındaki notadan başlayıp Re notasına doğru ilerliyorum. Yukarıda da görüldüğü üzere diyez alacak notaları kırmızı ile işaretledim. Re notasının bir öncesi hariç hepsi diyez alır. Yani Re majör tonu içerisinde F# ve C# notaları vardır.
İşte yukarıda paylaştığım porteyi gördüğüm zaman iki diyez bana Re majör tonunda olduğumu anlatmış oluyor.
Son bir örnek daha vereceğim. Si majör gamının arızaları nedir sorunun karşılığında gene diyez sıralamasını kullanarak sonucu bulabilirim.
Fa – Do – Sol – Re – La – Mi – Si (Diyez Sıralaması)
Gördüğünüz üzere Si notasının bir öncesine kadar olan tüm notalar diyez alır. Bunu porte üzerinde de görelim.
Sanırım diyez sıralaması ile ilgili örnekler yeterli olur.
Şimdi bemol sıralamasına geçelim ve birkaç örnek ile anlatalım.
Bemol sıralamasını ele alalım.
Diyelim ki Sib majör tonunu bulmak istiyorum
Si - Mi - La - Re - Sol – Do – Fa (Bemol Sıralaması)
Bemol sırasındaki tüm notaların aslında bemollü olduğunu unutmayın.Şimdi Sib majör tonundaki arızaları bulalım
Si - Mi - La - Re - Sol – Do – Fa (Bemol Sıralaması)
Sib majör adı üstünde kendisi zaten bemol almış bir ton. Bu tonun içerisinde ikinci bemol alan nota Mib notasıdır.
Burada hangi ton içerisindeki arızaları bulacaksak baştan bulmak istediğimiz tona kadar geliyoruz ve kendisinden bir sonraki notayı dahil ediyoruz.
Sib Majör tonunun porte üzerinde gösterimi
Farklı bir örnek daha verelim. Daha anlaşılır olması için Dob Majör gamına bakalım
Si - Mi - La - Re - Sol – Do – Fa (Bemol Sıralaması)
Gördüğünüz üzere ne demiştik. En baştan sırayla Do notasına kadar geliyorum ve Do’dan bir sonraki notayı da dahil ediyorum. Yani anlaşıldığı üzere Do bemol majör gamında tüm notalar bemol alıyor.
Do bemol majör tonunun porte üzerinde gösterimi
Konuyu özetlersek bu diyez ve bemol sıralamasını kullanarak da majör gamlardaki arızaları bulabiliriz. Tek yapmamız gereken şey bu sıralamaları ezberleyip doğru formülü uygulamak Sağlık ve müzikle kalın.